Samenwerken

op het gebied van hybride professionals

In de vorige onderdelen hadden we het vooral over de samenwerking tussen één hybride professional, één onderwijswerkgever en één werkgever buiten het onderwijs. Maar een andere optie die veel mogelijkheden biedt, is deze manier van werken deel uit laten maken van een groter geheel.

Samenwerking tussen meerdere onderwijsinstellingen en organisaties maakt de kans groter dat hybride professionals een vaste plaats in het systeem krijgen. Zo kunnen partijen ervaringen en investeringen in tijd, financiën en middelen delen. Bovendien krijgen partners de mogelijkheid om te experimenteren met verschillende typen hybride professionals of bijvoorbeeld een poule met professionals.

“Je kunt als regio twee dingen doen: aan de zijlijn gaan staan en mopperen dat er te weinig talent jouw kant op komt, of je er juist samen voor inzetten.”

Sam - Werkgever binnen het onderwijs

Samenwerkingsverband

Je kunt denken aan een samenwerkingsverband van:

  • Meerdere onderwijsinstellingen (soms op verschillende niveaus)
  • Grotere en kleinere bedrijven
  • Brancheverenigingen
  • Opleidingsfondsen
  • Lerarenopleiding(en)
  • Gemeente, provincie of andere overheden
  • Provinciale of regionale samenwerkingsverbanden

Om de samenwerking te laten slagen is actieve betrokkenheid van alle relevante partijen van belang. Het is dan ook belangrijk om afspraken te maken voor de lange termijn en hier gezamenlijk in te investeren. Door dit op deze manier aan te pakken, wordt de kans groter dat hybride professionals echt meerwaarde bieden.

Deze reflectietool voor samenwerken kan behulpzaam zijn om samenwerkingen op te zetten. De tool is ook nuttig om samenwerkingspartners te laten reflecteren op de huidige samenwerking, te bepalen waar extra aandacht nodig is en om samen afspraken te maken over hoe nu verder. Dat helpt om deze manier van werken steeds verder te verbeteren. Samenwerken is nu eenmaal vrijwel altijd een uitdaging en er is geen blauwdruk voor.

“We zijn met de universiteit en hogeschool in onze regio een strategische samenwerking aangegaan, gericht op het versterken van de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Het werken met hybride professionals is daar onderdeel van.”

Robin - Werkgever buiten het onderwijs

Vanuit diverse projecten kunnen we een aantal lessen delen:

Gezamenlijk en gelijkwaardig taalgebruik

Als je een samenwerking rondom hybride professionals opstart, is het belangrijk dat je samen duidelijkheid hebt over wat je onder bepaalde begrippen verstaat. Spreek je bijvoorbeeld alleen over een hybride docent als iemand een bevoegdheid heeft of is dat geen voorwaarde? Wanneer noem je iemand een gastcollegedocent en wanneer een hybride expert? En ben je alleen een hybride professional als je lesgeeft aan leerlingen of studenten of ook als je bijvoorbeeld alleen bijdraagt aan onderwijsontwikkeling? Hier is geen eenduidig antwoord op te geven maar in een samenwerking is het wel belangrijk dat zulke zaken helder zijn. Een aandachtspunt is ook om gelijkwaardige taal te gebruiken. Zo wordt iemand uit de praktijk die ervaring gaat opdoen in het onderwijs een hybride expert genoemd terwijl als een docent ervaring op wil doen buiten het onderwijs dat vaak als docentstage wordt aangeduid. Je zou echter ook beide medewerkers hybride expert kunnen noemen, om de gelijkwaardigheid te benadrukken. Aan de ene kant heb je de professional die expertise uit de praktijk integreert in het onderwijs. Aan de andere kant heb je de docent die recente onderwijskundige expertise inbrengt bij bijvoorbeeld de afdeling leren & ontwikkelen van een organisatie buiten het onderwijs.

Verschil tussen korte- en langetermijnbelangen

Over de langetermijnambities in een samenwerking rondom hybride professionals zijn (mogelijke) samenwerkingspartners het vaak wel eens. Het is voor iedereen belangrijk dat er in een bepaalde regio voldoende studenten worden opgeleid volgens de meest recente inzichten uit de praktijk. Hybride professionals kunnen daar een bijdrage aan leveren.

Een onderwijsinstelling en een organisatie van buiten het onderwijs kunnen echter een verschillend kortetermijnbelang hebben. Een onderwijsinstelling met een tekort aan docenten zou in eerste instantie gebaat zijn bij zoveel mogelijk mensen uit de praktijk die een groot deel van hun werkweek in het onderwijs gaan werken. Organisaties zitten echter zelf ook regelmatig met tekorten aan personeel en willen hun medewerkers graag zoveel mogelijk behouden. Dat kan botsen.

In krimpregio’s is het vaak precies andersom. Door dalende leerling- of studentaantallen kan het aantrekkelijk zijn dat zittende docenten gedeeltelijk buiten het onderwijs gaan werken.

Tenslotte is het voor alle deelnemers belangrijk om zich te realiseren dat werken met hybride professionals op korte termijn vaak investeringen vraagt (bijvoorbeeld omdat er begeleiding nodig is) terwijl de voordelen pas op langere termijn zichtbaar zijn.

De hybride professional als verbinder

Op veel plekken is de bedoeling dat de hybride professional een verbinder is tussen het onderwijs en organisaties daarbuiten. Wat daar precies onder wordt verstaan blijft vaak onduidelijk. In de tabel hieronder zie je naast rollen en taken die de hybride professional op zich kan nemen bij de verschillende werkgevers, ook specifieke rollen en taken om die verbinding te leggen. Uit de praktijk blijkt echter dat in hybride professional vooral wordt ingezet als extra hulp in het onderwijs. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar van een verbindende rol is dan niet altijd sprake. Het is altijd goed om duidelijk af te spreken wat je samen onder verbinding leggen verstaat en hoe je hier concreet vorm aan gaat geven.

Bron: Schipper e.a. (2021)

Iedereen betrekken

Wat de juiste keuzes zijn bij het aangaan en onderhouden van samenwerkingen is niet eenduidig te zeggen. Dat zal per samenwerking verschillen. Om een samenwerking op de lange termijn te laten slagen, moet er echter een manier worden gevonden waarbij het gezamenlijk belang voorop staat. Dit natuurlijk zonder de individuele belangen van de samenwerkingspartners uit het oog te verliezen. Het is heel belangrijk om alle partijen die te maken hebben met de hybride professionals te betrekken bij het opzetten, uitvoeren en evalueren van plannen. Ook al is de dagelijkse uitvoering in handen van een kleiner groepje mensen. Maak vooral gebruik van de ervaringen van hybride professionals!

In het onderdeel ‘meer weten?’ vind je de links van bestaande samenwerkingen rondom het hybride docentschap.

Terug naar boven

Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal-licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/